Angsten, fobieën en paniekaanvallen – Psycholoog Amsterdam centrum
Iedereen heeft zich wel eens angstig of bang gevoeld. Angst is een emotie die ontstaat als er gevaar dreigt. Het komt ook voor dat je je angstig voelt terwijl er geen direct gevaar dreigt. Wanneer deze angst, bezorgdheid, vrees of gespannenheid de aanleiding vormt voor duidelijk lijden of een ernstige beperking van je functioneren spreek je van een angststoornis.
Angststoornissen komen relatief veel voor, ongeveer tien procent van de mensen krijgt er in zijn of haar leven mee te maken. Het is de meest genoemde klacht bij mij in de praktijk in Amsterdam. Gelukkig zijn er genoeg effectieve behandelingen waarmee we je angstklachten te lijf kunnen gaan.
De meeste angststoornissen openbaren zich tijdens de late adolescentie (puberteit) of vroege volwassenheid, soms komt een begin in de kinderleeftijd ook voor.
Angststoornissen gaan vaak gepaard met lichamelijke klachten. Je kunt last hebben van hartkloppingen, zweten, benauwdheid, misselijkheid, prikkelbaarheid, rusteloosheid, slaapproblemen of het gevoel te stikken. Buikpijn, hoofdpijn en duizeligheid zijn eveneens vaak genoemde klachten bij mij op de praktijk.
Als je last hebt van een angststoornis kun je daardoor het idee hebben dat jouw angstsymptomen worden veroorzaakt door een onderliggende lichamelijke aandoening. Dit is doorgaans niet het geval, bij twijfel is een bezoek aan de huisarts een goed idee.
Vanuit Psycholoog Amsterdam centrum ben ik er voor je om je te helpen bij het aanpakken van je angstklachten. Dit is niet makkelijk en je zult hier veel motivatie en doorzettingsvermogen voor nodig hebben. Laat je leven niet beheersen door angst, samen zorgen we ervoor dat jij jouw angstklachten de baas wordt.
Er bestaan verschillende soorten angststoornissen. Een voor velen bekende angststoornis is de paniekstoornis.
Paniekstoornis en angstaanvallen
Veel angstige mensen hebben last van een paniekstoornis en hebben angst- of paniekaanvallen. Een paniekaanval is een vervelende klacht, vaak wordt een paniekaanval als een intens angstig moment beleefd; je denkt dat je een hartaanval krijgt of dat je dood gaat. Veel mensen met paniekklachten zijn bang om de controle over hun eigen lichaam te verliezen of ‘gek’ te worden.
Na een eerste paniekaanval is er vaak ongerustheid over het krijgen van volgende paniekaanvallen. Je maakt je zorgen over de consequenties van het krijgen van een paniekaanval en vermijd het liefst plaatsen waar het lastig is om weg te komen of moeilijk hulp beschikbaar is in het geval je een paniekaanval krijgt (agorafobie). Dit kunnen bijvoorbeeld plaatsen zijn als; grote mensenmassa’s bij een concert, lange wachtrijen in een supermarkt, gebruik maken van openbaar vervoer; reizen met de trein of bijvoorbeeld ook het autorijden op een snelweg kan als problematisch worden ervaren.
Kenmerken paniekaanval
Een paniekaanval bestaat uit een combinatie van lichamelijke en psychiatrische klachten die binnen 10 minuten een maximum bereiken. Je kunt een paniekaanval herkennen aan;
- een onaangenaam gevoel of pijn op de borst;
- een gevoel van ademnood of verstikking;
- een bonzend hart, versnelde hartslag of hartkloppingen;
- plotseling hevig transpireren;
- opvliegers of koude rillingen;
- naar adem snakken;
- misselijkheid of buikklachten;
- trillen of beven;
- een verdoofd gevoel of tintelende sensaties,
- een gevoel van duizeligheid, flauwte of licht in het hoofd voelen;
- een onwerkelijk gevoel (derealisatie) of het gevoel buiten je lichaam te treden (depersonalisatie) en
- de angst om je zelfbeheersing te verliezen of dood te gaan. Paniekaanvallen kunnen behalve bij paniekstoornissen ook bij verschillende andere angststoornissen optreden zoals bij een Posttraumatische stress Stoornis (PTSS), een Sociale fobie of in combinatie met Obsessief-compulsief gedrag.
Sociale fobie
Bijna iedereen kan wel een situatie bedenken waarbij je wordt blootgesteld aan onbekenden of een mogelijk kritische beoordeling door anderen en je je gespannen voelt, bijvoorbeeld voor een presentatie op je werk of de eerste keer dat je wordt voorgesteld aan de familie van je partner.
Over het algemeen is deze spanning van tijdelijke aard en ebt deze langzaam weg naarmate je vaker dan wel langer aan dezelfde situatie wordt blootgesteld. Bij sommige mensen is het echter zo dat deze angst blijft aanhouden en zorgt voor het vermijden van dergelijke situaties en een beperking in het sociale- dan wel beroepsmatige functioneren.
In dit geval heb je last van een Sociale fobie; blootstelling aan de gevreesde situatie veroorzaakt een onmiddellijke angstreactie. Je bent je er bewust van dat jouw angst buiten proportie is, maar toch wil je de gevreesde situatie het liefst vermijden of doorsta je de situatie met intense angst. Faalangst valt ook onder Sociale fobie.
De eerste kenmerken van sociale fobie laten zich vaak al zien in de kindertijd, waarbij een kind opvallend verlegen of “social” geremd is. De symptomen kunnen zich geleidelijk ontwikkelen of ontstaan na een gênant incident waarbij schaamte optrad of een stressvolle gebeurtenis zoals gepest worden op school.
Therapie bij sociale fobie
Door middel van opbouwende exposure en cognitieve gedragstherapie kunnen dit soort angsten goed worden behandeld. Daarnaast is het belangrijk om te kijken waar de klachten vandaan komen, dit doen we bij Psycholoog Amsterdam centrum aan de hand van inzichtgevende therapie.
Specifieke fobie
Wanneer je angst gericht is op een specifieke situatie of object dan heb je last van een Specifieke fobie. Blootstelling aan de specifieke situatie veroorzaakt een onmiddellijke angstreactie die ook kan leiden tot een paniekaanval.
Hier vallen de volgende situaties onder:
- Vliegangst
- Hoogtevrees
- Angst voor onweer
- Angst voor afgesloten ruimtes
- Angst om over te geven
- Angst om te stikken
- Angst voor muizen
- Bevallingsangst
Veel fobieën beginnen in de kinderleeftijd en zijn van voorbijgaande aard. Soms blijven ze aanwezig tijdens de volwassenheid. Op het moment dat je hier erg veel last van hebt en je erdoor wordt beperkt in je functioneren is het een goed idee om hier naar te kijken en er iets aan te doen.
Posttraumatische stress-stoornis
Wanneer je angsten worden veroorzaakt door een traumatische gebeurtenis spreek je van een trauma. Als je dit trauma blijft herbeleven en je angstklachten houden langer dan vier weken aan dan spreek je van een Posttraumatische stress-stoornis, afgekort PTSS genoemd.
In ons leven kunnen verschillende gebeurtenissen voorkomen waarbij je een trauma op kan lopen. Denk bijvoorbeeld aan een auto-ongeluk, een hondenbeet, gepest worden, seksueel misbruik/ verkrachting, bedreigd worden op de werkvloer, verbaal en/of fysiek geweld in het uitgaansleven of op straat, een vervelende medische ingreep, het verliezen van een geliefde of familielid, verlaten worden door je partner, het meemaken van oorlogsgeweld, natuurgeweld of een terroristische aanslag.
Je kan dit soort trauma’s op verschillende manieren herbeleven: terugkerende beelden/ gedachten, nachtmerries, flashbacks en fysiologische reacties op prikkels die aan de gebeurtenis doen denken. Je bent prikkelbaar en schrikachtig, vaak in combinatie met slaapproblemen en een slechte concentratie. Alle gedachten, gevoelens, gesprekken en situaties die je aan
het trauma doen herinneren probeer je te vermijden. Na een aanrijding hebben verkeersslachtoffers vaak moeite met het opnieuw deelnemen aan het verkeer. Het angstzweet breekt je uit en beelden van het ongeluk schieten aan je voorbij, je hebt het gevoel het moment vlak voor de botsing opnieuw te beleven. In zo’n geval is de diagnose PTSS aannemelijk te noemen en is het een goed idee om de hulp in te schakelen van een psycholoog.
Therapie bij Posttraumatische stress-stoornis
Vanuit mijn praktijk Psycholoog Amsterdam centrum maak ik gebruik van verschillende therapeutische technieken bij de behandeling van een posttraumatische stress-stoornis. Eén van de meest effectieve behandelingen bij PTSS is EMDR, een afkorting voor de Amerikaanse behandelterm Eye Movement Desentisation Reprocessing.
Daarnaast zal ik je door middel van structurele ondersteunende gesprekken bijstaan in het hele verwerkingsproces. De duur van de therapie is afhankelijk van de ernst van de klachten. De symptomen van een posttraumatische stress-stoornis beginnen doorgaans binnen drie maanden na het trauma. Alvorens het starten van een behandeling is het belangrijk dat de omgeving van de cliënt is veilig gesteld en de kans op hertraumatisering wordt geminimaliseerd.
Angsten en middelengebruik
Angststoornissen komen vaak voor in combinatie met andere stoornissen zoals stemmingstoornissen (bijvoorbeeld een depressieve stoornis) en middelengebruik zoals alcohol en verschillende soorten drugs, waaronder cannabis, cocaïne, amfetamine, cafeïne en hallucinogenen(o.a. paddenstoelen en LSD).
Angststoornissen door het gebruik van een middel kunnen samenhangen met intoxicatie door alcohol of drugs, dus wanneer je teveel van een bepaald middel hebt gebruikt. Maar kunnen ook optreden na onthouding van alcohol of drugs, dus wanneer je plotseling stopt met het gebruiken van alcohol of drugs.
Het komt ook voor dat je door het hebben van een angststoornis meer alcohol of drugs gaat gebruiken ( zogenaamde zelfmedicatie) wat kan leiden tot alcohol- en drugsmisbruik dan wel verslaving.
Wanneer je bijvoorbeeld angstig bent in sociale situaties kan het zijn dat je net wat meer alcohol drinkt dan eigenlijk goed voor je is, omdat het je een ontspannen gevoel geeft. In de Westerse maatschappij valt dit onder sociaal geaccepteerd gedrag.
Angsten als bijwerking van medicatie
Angstklachten kunnen ook ontstaan als bijwerking van geneesmiddelen. Medicatie waarvan bekend is angstklachten te kunnen oproepen zijn onder andere: insuline, schildklierpreparaten, orale anticonceptiva, antihistaminica, anti-parkinson middelen, antihypertensiva, cardiovasculaire medicijnen en antipsychotica en antidepressiva.
Onderzoek laat zien dat medicatie voorgeschreven voor psychische klachten eveneens kan leiden tot een verergering van de klachten dan wel andersoortige psychische klachten. Mijns inziens is een kritische houding en een zekere terughoudendheid dan ook geboden met betrekking tot het gebruik van medicatie.
Neem vrijblijvend contact op
Wanneer je nog vragen hebt over angstklachten (of de behandeling ervan), of wanneer je een afspraak voor een behandeling wil maken bij Psycholoog Amsterdam centrum, dan verzoek ik je contact met mij op te nemen.
Drs. Eva Idelenburg
"Als ervaren psycholoog loop ik graag een tijdje met je mee, zodat je spoedig de regie over jouw leven terug krijgt en je weer lekker in je vel komt te zitten!"
Praktijkinformatie
Praktijkadres:
Molenpad 15b
1016 GL Amsterdam
Contactgegevens:
eva@psycholoogamsterdam-centrum.nl
Tel. nr.: 06 – 423 096 87
